Gümrük Muafiyeti ve İstisna İşlemleri
Türkiye'de faaliyet gösteren firmalar, yatırım ve ithalat süreçlerinde milyonlarca lira vergi ödüyor. Oysa doğru muafiyet uygulamalarıyla bu maliyetlerin %20-30'unu, hatta bazı durumlarda %100'ünü tasarruf etmek mümkün. Ankara merkezli gümrük müşavirliği firmamız olarak, yatırım teşvik belgesi, geçici ithalat rejimi, savunma sanayi muafiyetleri ve özel rejim işlemlerinde kapsamlı danışmanlık sunuyoruz.
Neden Gümrük Muafiyeti Danışmanlığına İhtiyaç Duyuyorsunuz?
500.000 EUR değerinde makina ithal eden bir firma, normal koşullarda yaklaşık 4,6 milyon TL vergi ödemek zorunda kalıyor. Ancak doğru teşvik belgesi ile bu tutarı tamamen sıfırlayabilir. Ya da geçici ithalat rejimiyle ekipmanı test ederken %82 vergi tasarrufu sağlayabilir.
Türkiye'deki Gümrük Muafiyet Türleri
İşte firmanızın yararlanabileceği temel muafiyet türleri:
Yatırım Teşvik Belgesi
En yaygın ve avantajlı muafiyet. Makina-ekipman ithalatında tam gümrük vergisi ve KDV muafiyeti
Savunma Sanayi Muafiyeti
SSB onaylı projeler için %100 gümrük + KDV muafiyeti. ASELSAN, ROKETSAN gibi firmalar dahil
Geçici İthalat Rejimi
Test, fuar, numune için tam veya kısmi muafiyet. Aylık %3 vergi veya tam muafiyet
Ar-Ge ve Yenilik Projeleri
TÜBİTAK, Ar-Ge Merkezleri, Teknopark firmaları için gümrük vergisi ve KDV muafiyeti
Üniversite Muafiyeti
Eğitim ve araştırma amaçlı ithalatta tam muafiyet (2547 sayılı Kanun md. 56/c)
Hibe Projeleri
IPA, Horizon Europe gibi AB projelerinde gümrük + KDV + ÖTV muafiyeti
Yatırım Teşvik Belgesi ile Gümrük Muafiyeti
En yaygın ve en avantajlı muafiyet türü, yatırım teşvik belgesidir. 4458 sayılı Gümrük Kanunu ve 2025/9903 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı çerçevesinde, yeni yatırım yapan firmalar makina-ekipman ithalatında tam gümrük vergisi ve KDV muafiyeti elde edebilir.
Kapsam ve Şartlar
Kapsama Giren Eşyalar
- Tüm üretim makineleri (CNC tezgahlar, imalat ekipmanları)
- Yardımcı teçhizat (kompresör, trafo, jeneratör)
- Üretim yazılımları
- Montaj ve kurulum ekipmanları
Kapsam Dışı Eşyalar
- Arsa ve bina
- Taşıt araçları (üretim hattı hariç)
- Ofis mobilyaları
- İdari binalar için ekipman
Asgari Yatırım Tutarları (2025)
| Bölge | İller | Asgari Tutar |
|---|---|---|
| 1-2. Bölge | İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Kocaeli | 12 milyon TL |
| 3-6. Bölge | Gelişmekte olan iller | 6 milyon TL |
Mali Fayda Örneği
2 Milyon EUR Fabrika Ekipmanı İthalatı
Tekstil firması örneği:
| Ekipman değeri (2M EUR × 36 TL) | 72.000.000 TL |
| Gümrük vergisi (%5) | 3.600.000 TL |
| KDV (%20) | 16.800.000 TL |
| Teşviksiz toplam maliyet | 92.400.000 TL |
| Teşvikli maliyet | 72.000.000 TL |
| TASARRUF | 20.400.000 TL (%22) |
6. Bölgede (Diyarbakır vb.) yatırım yapılırsa: Vergi indirimi ve faiz desteği ile toplam 58,4 milyon TL ek fayda elde edilir.
Başvuru Süreci: Yatırım Teşvik Belgesi
Adım 1: E-TUYS Sistemi Kayıt
Süre: 5-15 iş günü
KEP yoluyla yetkilendirme talebi gönderilir. KEP adresi ve elektronik imza zorunludur.
Adım 2: Yatırım Projesi Hazırlama
Süre: 2-4 hafta
İş planı, finansal tablolar, teknik detaylar ve sabit yatırım tutarı hesaplaması yapılır.
Adım 3: Başvuru Ücreti
0-50M TL: 2.000 TL | 50-500M TL: 10.000 TL | 500M+ TL: 30.000 TL
Adım 4: Belge Onayı
Süre: 30-90 gün
Bakanlık uzmanları projeyi inceler, değerlendirme komitesi onaylar.
Adım 5: İthalat Gerçekleştirme
Süre: 1-2 hafta
KDV istisna yazısı alınır, gümrük ID oluşturulur, ithalat işlemi yapılır.
Adım 6: Tamamlama Vizesi
Süre: Yatırım süresi + 6 ay
Yatırım tamamlanır, makineler kurulur, tesis üretime geçer.
Toplam Süreç: 2-4 ay arasında tamamlanır.
Gerekli Belgeler
- SGK prim borcu yoktur belgesi
- KDV mükellefiyeti belgesi
- Noter onaylı imza sirküleri
- Ticaret sicil gazetesi
- Kapasite raporu (mevcut yatırımlarda)
- Proforma faturalar
- ÇED raporu (sektöre göre)
- Enerji lisansı veya sağlık izni (sektöre göre)
Savunma Sanayi Gümrük Muafiyeti
15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın Madde 67'si, 20 Nisan 2024'te kapsamlı şekilde güncellenmiştir. Artık sadece kamu kurumları değil, Savunma Sanayi Başkanlığı'ndan onaylı projelerde çalışan üretici firmalar da tam muafiyetten yararlanabilir.
Kapsam: Genelkurmay Başkanlığı, MSB, SSB, Jandarma, Sahil Güvenlik ve Emniyet Genel Müdürlüğü'nün asli görevleri için ithal edilen her türlü silah, teçhizat, makina, cihaz, yazılım, yedek parça, hammadde ve akaryakıt.
Üretici Firmalar
Devlet Sermayeli Firmalar
ASELSAN, ROKETSAN, TAI, HAVELSAN, STM gibi sermayesinin %50'si veya fazlası TSK vakıflarına veya SSB'ye ait olan şirketler
İştirakleri
Bu şirketlerin iştirakleri
Üretici Sıfatı
SSB onaylı savunma sanayi projelerinde üretici sıfatıyla muafiyetten yararlanabilir
Yetkili Gümrükler (2024 Düzenlemesi)
Savunma sanayi muafiyetleri sadece 6 gümrük müdürlüğünde işleme alınabilir:
📍 Ankara Gar
📍 Yeşilköy
📍 Gebze
📍 İzmir Yolcu Salonu
📍 Mersin
📍 Dilovası
Mali Avantaj
Savunma sanayi muafiyeti, gümrük vergisi, KDV ve tüm resim-harçları kapsar. 1 milyon EUR ekipman ithalatında 11,5 milyon TL tasarruf (%24,3).
Geçici İthalat Rejimi
Eşyanın geçici olarak Türkiye'ye getirilip sonra yeniden ihraç edilmesi esasına dayanan bu rejim, tam veya kısmi muafiyet sağlar.
Tam Muafiyetle Getirilebilir Eşya
Fuar/Sergi Eşyası
Organizasyon belgesi ile tam muafiyet
Numuneler
2 ay süreyle, inceleme amaçlı tam muafiyet
Üretim Araçları
6 ay süreyle, bedelsiz tam muafiyet
Mesleki Teçhizat
Gazete-TV muhabirleri için tam muafiyet
Pedagojik Malzeme
Eğitim amaçlı tam muafiyet
Tıbbi Teçhizat
Bedelsiz tam muafiyet
Kısmi Muafiyetle Getirilebilir Eşya
Aylık %3 vergi ödenir, kalan %97'lik kısım teminata bağlanır. Mülkiyeti yurtdışında yerleşik kişiye ait eşya ve tam muafiyet kapsamına girmeyen eşya için geçerlidir.
Süreler
| Eşya Türü | Süre | Uzatma |
|---|---|---|
| Genel | 24 ay (azami) | Mümkün |
| Üretim araçları | 6 ay | Hayır |
| Özel durum eşyası | 3 ay | Hayır |
| Uzun vadeli yatırım | 24 ay+ | Özel izinle |
Mali Fayda Örneği
100.000 EUR Test Ekipmanı (6 Ay Geçici İthalat)
| Senaryo | Nakit Ödeme | Teminat | Toplam |
|---|---|---|---|
| Normal İthalat | 936.000 TL | - | 936.000 TL |
| Kısmi Muafiyet | 167.400 TL | 768.600 TL | 936.000 TL |
| Nakit Akışı Avantajı | 768.600 TL | ||
Sermaye maliyeti tasarrufu (6 ay, %8 faiz): 244.260 TL
Ar-Ge ve Yenilik Projelerinde Muafiyetler
TÜBİTAK Projeleri
1501, 1507, 1707 programları kapsamında desteklenen projelerde tam gümrük vergisi muafiyeti
- Proje destek oranı: %75 sabit
- Süre: 36 ay
- Öncelik: Yeşil teknolojiler, dijital dönüşüm
Ar-Ge Merkezleri
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı'ndan Ar-Ge Merkezi belgesi alan firmalar
- Minimum 15 Ar-Ge personeli
- Gümrük vergisi muafiyeti
- KDV muafiyeti
Üniversite Muafiyeti
2547 sayılı Kanun md. 56/c: Eğitim ve araştırma amaçlı tam muafiyet
- Gümrük vergisi: %100 muaf
- KDV: %100 muaf
- ÖTV ve harçlar: %100 muaf
Üniversite Bilimsel Cihaz İthalatı Örneği
50.000 EUR bilimsel cihaz:
- Normal durum: 13.000 EUR vergi
- Tam muafiyet ile: 0 EUR vergi
- %100 tasarruf
Hibe Projeleri Gümrük Muafiyeti
IPA III (2021-2027)
AB'nin Türkiye'ye yönelik katılım öncesi mali yardım programı
- Toplam bütçe: 14,2 milyar EUR
- Muafiyet: Gümrük + KDV + ÖTV (KKDF hariç)
- Kapsam: Proje ekipmanı
Horizon Europe
AB'nin araştırma ve yenilik programı
- Bütçe: 175 milyar EUR
- Türkiye: Tam katılımcı (27 Ekim 2021)
- Koordinatör: TÜBİTAK
- Alanlar: Dijital, temiz enerji, sağlık, ulaşım
IPA Projesi Ekipman İthalatı
200.000 EUR ekipman:
| Normal durum: Toplam vergi | 52.000 EUR |
| IPA muafiyeti: Sadece KKDF | 400 EUR |
| Tasarruf | 51.600 EUR |
Cezalar ve Riskler
2025 Güncel Ceza Tutarları
Muafiyet işlemlerinde hatalar ağır cezalara yol açabilir. Profesyonel yönetim şarttır.
Ceza Türleri ve Tutarları
| İhlal Türü | Ceza | 2025 Tutarı |
|---|---|---|
| Temel usulsüzlük | Sabit ceza | 1.191 TL |
| Ağır usulsüzlük | 2-8 kat | 2.382 - 9.528 TL |
| Vergi kaybı (%5+ fark) | Vergi farkı × 3 | Değişken (min. 1.191 TL) |
| Rejim ihlali (DİR/Geçici ithalat) | Gümrüklenmiş değer × 2 | Min. 9.528 TL |
| İthalat yasağı ihlali | Gümrüklenmiş değer × 4 | Çok yüksek |
| Kaçakçılık suçu | Hapis + Para cezası | 1-6 yıl hapis |
Gecikme Faizi
2025 yılı gecikme zammı: Aylık %4,5
Tecil faizi: Yıllık %48
Bileşik hesaplamada: Yıllık yaklaşık %69 gecikme faizi
Yaygın Hatalar ve Sonuçları
- Muafiyet sürelerini kaçırmak: Tam vergilendirme + gecikme faizi
- Yanlış/eksik belgeleme: 1.191 TL usulsüzlük cezası + vergilendirme
- Muaf eşyanın amacı dışında kullanılması: 6 ay-2 yıl hapis + tam vergilendirme
- Kıymet/miktar beyanında hata: Vergi farkının 3 katı ceza (min. 1.191 TL)
- Taahhütleri kapatmama: Gümrüklenmiş değerin 2 katı ceza + vergiler + %4,5 faiz
Etkin Pişmanlık Avantajı: Gümrük idaresi hatayı tespit etmeden önce kendiniz bildirirseniz, normal cezanın sadece %15'i uygulanır. Örnek: 30.000 TL ceza yerine sadece 4.500 TL ödersiniz.
Mali Faydalar: Sektörel Uygulamalar
Tekstil Sektörü
30 milyon TL yatırım:
- Teşviksiz maliyet: 36,75M TL
- Teşvikli maliyet: 30M TL
- Tasarruf: 6,75M TL (%22)
Otomotiv Yan Sanayi
100 milyon TL yatırım (AB menşeli):
- Teşviksiz: 108M TL (KDV %8)
- Teşvikli: 100M TL
- Tasarruf: 8M TL (%8)
Makina İmalat
50 milyon TL yatırım:
- Teşviksiz: 61,62M TL
- Teşvikli: 50M TL
- Tasarruf: 11,62M TL (%23)
Savunma Sanayi
100 milyon TL proje:
- Ortalama vergi yükü: %25-30
- Tasarruf: 25-30M TL
Teknoloji ve Yazılım
500.000 TL donanım (Teknopark):
- Gümrük vergisi: 25.000 TL
- KDV: 105.000 TL
- Tasarruf: 130.000 TL
Üniversite Araştırma
200.000 USD bilimsel ekipman:
- Gümrük: 360.000 TL
- KDV: 1.512.000 TL
- Tasarruf: 1.872.000 TL
Hangi Muafiyet Sizin İçin Uygun?
Karar Ağacı
Yatırım mı Yapıyorsunuz?
EVET → Yatırım Teşvik Belgesi (en avantajlı)
- Asgari tutar: 6-12 milyon TL
- Süre: 3-5 yıl
- Tasarruf: %20-40
Savunma Sanayi Projesi mi?
EVET → Savunma Sanayi Muafiyeti
- %100 muafiyet
- Hızlı işlem
- Tasarruf: %25-30
Ar-Ge/Teknopark Firması mısınız?
EVET → Teknopark/Ar-Ge Muafiyeti
- %100 muafiyet
- KDV istisnası
- Tasarruf: %20-25
Geçici Kullanım mı (Kısa Süreli)?
EVET → Geçici İthalat
- Tam muafiyet (belirli eşya)
- Veya %3/ay (diğerleri)
- Nakit avantajı
Gümrük Muafiyeti Danışmanlığımız
İhtiyaç Analizi
Faaliyet alanı, yatırım planları, ithalat ihtiyaçları ve bütçe analizi. Ücretsiz ön değerlendirme
Başvuru Hazırlığı
Tüm belgeleri eksiksiz hazırlıyoruz. SGK, KDV, imza sirküleri, kapasite raporu, proforma, fizibilite
Başvuru Yönetimi
İlgili kurumlara başvuru ve aktif takip. Bakanlık uzmanlarıyla doğrudan iletişim
Gümrük İşlemleri
Gümrük ID, KDV istisna, ithalat beyannamesi, teminat yönetimi, yetkili gümrüklerle koordinasyon
Taahhüt Yönetimi
Düzenli raporlama, makina listesi revizyonu, kapanış vizesi, 5 yıl taahhüt desteği
Risk Yönetimi
Otomatik süre takibi, uygunluk kontrolü, denetim hazırlığı, erken uyarı, mesleki sigorta
Neden Bizi Seçmelisiniz?
20 Yıllık Tecrübe
Ankara'nın önde gelen gümrük müşavirliği firmalarından biri. Yüzlerce başarılı proje
Kurumsal İlişkiler
Sanayi Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, SSB ve Gelir İdaresi ile yakın çalışma
Sektörel Uzmanlık
İmalat, savunma, teknoloji, üniversite, enerji, kimya ve gıda sektörlerinde uzman kadro
Kapsamlı Hizmet
Sadece muafiyet değil, ihracat, DİR, GTİP, menşe, YYS, ihtilaflar ve iade işlemlerinde de hizmet
Maliyet-Fayda Garantisi
Sağladığımız tasarruf, ücretimizden kat kat fazla. Yatırım getirisi %200-400
Şeffaflık ve İletişim
Online takip sistemi, 24 saat yanıt, detaylı raporlama. %98 müşteri memnuniyeti
Başarı Örneği
2 milyon EUR ekipman ithalatında:
- Tasarruf: 20 milyon TL
- Danışmanlık ücreti: 50.000-100.000 TL
- Yatırım getirisi: %200-400
Sık Sorulan Sorular
1. Yatırım teşvik belgesi alma süreci ne kadar sürer?
Ortalama 2-4 ay sürer. Yetkilendirme 5-15 iş günü, belge değerlendirmesi 30-90 gün, makine listesi onayı 7-15 gün sürer.
2. Yatırım teşvik belgesi ile ÖTV'den de muaf olunur mu?
Hayır. Sadece gümrük vergisi ve KDV'den muaf olunur. ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) yatırım teşvikinden muaf değildir.
3. Geçici ithalat rejiminde süre aşılırsa ne olur?
Gümrüklenmiş değerin 2 katı ceza + vergiler + aylık %4,5 gecikme faizi uygulanır. 60 günden sonra ek olarak gümrük vergileri tutarı kadar ceza verilir.
4. Savunma sanayi muafiyetinden hangi firmalar yararlanabilir?
Kamu kurumları doğrudan, özel firmalar ise SSB onaylı savunma sanayi projelerinde üretici sıfatıyla yararlanabilir. ASELSAN, ROKETSAN vb. firmalar ve iştirakleri kapsama girer.
5. Üniversiteler hangi eşyaları gümrük vergisinden muaf ithal edebilir?
Eğitim ve araştırma amaçlı bilimsel alet ve cihazlar, laboratuvar ekipmanları, eğitim malzemeleri, döşeme ve demirbaşlar, 1600cc'ye kadar araçlar. Şart: Yurt içinde üretilmemeli.
6. Gümrük müşavirinin maliyeti nedir?
Basit ithalat beyannamesi 41 TL - 12.260 TL (CIF değerine göre), danışmanlık hizmeti 2.050 TL/saat, aylık müşavirlik ücreti projeye göre değişir (ortalama 50.000-100.000 TL). Sağladığımız tasarruf, ücretimizden kat kat fazladır.
7. Muafiyet başvurusu reddedilirse ne olur?
Başvuru ücreti iade edilmez, ancak ret gerekçesi öğrenilip eksiklikler giderilerek yeniden başvuru yapılabilir. Profesyonel danışmanlık alındığında ret oranı %5'in altındadır.
8. Kullanılmış makina ithal edilebilir mi?
Sadece belirli listede olan kullanılmış makinalar ithal edilebilir. Özel izin gerekir. Teşvik belgesi kullanılmış makinaları kapsamaz (bazı istisnalar dışında).
Ücretsiz Ön Değerlendirme için Bize Ulaşın
Gümrük muafiyeti ve istisna işlemlerinde profesyonel destek almak, milyonlarca lira tasarruf ve sıfır hata riski demektir.
Yatırım planlarınızı, ithalat ihtiyaçlarınızı ve sektörünüzü bizimle paylaşın. Size özel muafiyet fırsatlarını analiz edelim, tasarruf potansiyelinizi hesaplayalım ve en uygun çözümü sunalım.
Gümrük muafiyetlerinde doğru rehber, milyonlarca liralık fark yaratır. Hemen başvurun, tasarruf etmeye başlayın.