TPS TAREKS İzin İşlemleri
Türkiye'ye ithal ettiğiniz ürünler gümrükte bloke edildi mi? Gerekli izin belgeleri olmadan yapılan ithalat, Gümrük Kanunu'nun 235. maddesi gereğince eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası ve ürünün zorunlu tasfiyesi ile sonuçlanıyor. 2025 yılında yürürlüğe giren güncel mevzuat değişiklikleri ile TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi) kapsamındaki ürün kategorileri genişledi ve denetimler sıkılaştı.
Ankara merkezli gümrük müşavirliği firmamız, TAREKS ve Ticaret Politikası Önlemleri izin süreçlerini baştan sona yönetiyor. Yeşil hat onayı alan müşterilerimizin malları ortalama 2-5 iş günü içinde gümrükten çıkıyor. Doğru belgelendirme ile ceza riski %0'a iniyor, gümrükte bekleme süreleri %60-70 oranında azalıyor ve depo masraflarından tasarruf ediyorsunuz. 2024 yılında yönettiğimiz 500+ başvurunun %92'si ilk seferde onay aldı.
TAREKS ve Ticaret Politikası Önlemleri Nedir?
TAREKS (Dış Ticarette Risk Esaslı Kontrol Sistemi), Ticaret Bakanlığı tarafından 2010 yılında kurulan elektronik güvenlik ve kalite denetim sistemidir. Sistem, ithal ve ihraç edilen ürünlerin güvenliğini ve standardlara uygunluğunu risk bazlı olarak değerlendiriyor. 7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu ile 2022/6038 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı'na dayanan TAREKS, geleneksel %100 fiziki muayene yaklaşımının yerine akıllı risk analizi ile kaynak kullanımını optimize ediyor.
Ticaret Politikası Önlemleri (TPÖ) ise DTÖ anlaşmaları ve İthalat Rejimi Kararı'nın 4. maddesinde yer alan, yerli üreticileri haksız rekabetten korumak için uygulanan savunma araçlarıdır. Anti-damping vergileri, korunma önlemleri, kotalar ve gözetim belgeleri bu kapsamda değerlendiriliyor. 2024 yılında Türkiye, 191 anti-damping ve telafi edici vergi önlemi ile 8 korunma önlemi uyguluyor.
Önemli Not: Her iki sistem de gümrükte "serbest dolaşıma giriş rejimi" kapsamında kontrol ediliyor ve gerekli onaylar alınmadan ithalat yasal olarak tamamlanamıyor.
Hangi Ürünlere TAREKS İzni Gerekir?
2025 yılı başında yürürlüğe giren güncel tebliğler ile 200'den fazla ürün kategorisi TAREKS denetimine tabi. İşletmelerin sıklıkla gözden kaçırdığı ürün grupları:
Tüketici Ürünleri (Tebliğ 2025/12 - 66 ürün)
Cep telefonu kılıfları, ekran koruyucular, taklit mücevherat, kol düğmeleri, paspaslar, plastik eldiven, kırtasiye ürünleri ve saat kayışları. Birçok işletme bu günlük ürünlerin de izne tabi olduğunu bilmiyor.
Oyuncaklar (Tebliğ 2025/10 - 56 ürün)
Elektrikli trenler, boyama setleri, modelleme hamurları ve tüm çocuk oyuncakları. CE uygunluk belgesi, akredite laboratuvar test raporları ve TSE/EN standartlarına uygunluk zorunlu.
Anne-Bebek Ürünleri (Tebliğ 2025/17 - 59 ürün)
Bebek yürüteci, emzik, emzik askısı, mama sandalyesi, bebek taşıyıcı, çocuk klozeti, yüzme yardımcıları. Türk Gıda Kodeksi uyumu ve REACH (KKDIK) kimyasal madde kısıtlamaları da kontrol ediliyor.
Tekstil ve Giyim (Tebliğ 2025/18 - YENİ)
2025 yılında yeni eklenen kategori. Nikel, ftalat, krom VI, azo boyalar için kimyasal testler; çocuk giyiminde güvenlik testleri (TS EN 14682, TS EN 14878) gerekli. Ayakkabıda ilave gümrük vergisi %30'dan %40'a yükseltildi.
Tarım Ürünleri
Canlı hayvanlar, taze sebze-meyve (GTİP 07, 08), tahıllar (GTİP 10), süt ürünleri, et ve et ürünleri. Tarım ve Orman Bakanlığı'ndan Kontrol Belgesi, fitosaniter sertifika (bitki ürünleri için) ve veteriner sağlık sertifikası (hayvansal ürünler için) şart. 74 ürün standardı kapsamında 169 ürün ticari kalite denetimine tabi.
Endüstriyel Ürünler
Kişisel koruyucu ekipman (FFP maskeler, koruyucu giysiler), inşaat malzemeleri, elektrikli ve elektronik cihazlar, tıbbi cihazlar, makineler, asansörler, basınçlı ekipman, akü ve piller. CE işareti gerektiren tüm ürünler TAREKS kapsamında.
Kullanılmış Eşyalar
İşletmelerin en çok gözden kaçırdığı alan. Kullanılmış, yenilenmiş, kusurlu veya yatık (amortismana tabi tutulmuş) tüm eşyalar Ticaret Bakanlığı'ndan özel ithalat izni gerektiriyor (Tebliğ 2025/9).
Çevre Kontrollü Ürünler
Metal hurdalar (Tebliğ 2025/23), atık malzemeler (Tebliğ 2025/3), katı yakıtlar (Tebliğ 2025/7), kimyasallar, ozon tabakasını incelten maddeler. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı izni gerekli.
Dikkat: Anti-damping önlemlerine tabi ürünler ayrıca ek vergi ödüyor. Örneğin: 2024 Ekim ayında sıcak haddelenmiş çelik (HRC) ithalatına Çin'den %15-43, Rusya'dan %6-9, Hindistan'dan %6-9, Japonya'dan %9 oranında kesin anti-damping vergileri uygulanmaya başlandı.
TAREKS İzin Süreci Nasıl İşler?
TAREKS başvuru süreci elektronik imza ile 24/7 erişilebilen web tabanlı bir sistem üzerinden yürüyor. Süreç üç ana aşamadan oluşuyor:
1. Firma Kaydı (Tek Seferlik)
Noter onaylı imza beyannamesi, noter onaylı TAREKS taahhütnamesi, vergi levhası ve yetkili kişi iletişim bilgileri ile TAREKS sistemine kayıt. İşlem süresi 3-5 iş günü.
2. Sevkiyat Öncesi Hazırlık
Ürünün GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodu belirleniyor, hangi tebliğin kapsamına girdiği tespit ediliyor, CE uygunluk belgesi, akredite laboratuvar test raporları ve teknik dosya hazırlanıyor. Bu aşama işletmelerin profesyonel destek almadan en çok hata yaptığı aşama.
3. Elektronik Başvuru
https://eortak.dtm.gov.tr adresinden e-imza ile giriş yapılıyor. Ürün bilgileri, miktar, değer, menşe ülke, tedarikçi detayları sisteme giriliyor. Ticari fatura, ambalaj listesi, menşe şahadetnamesi, CE belgelendirme dokümanları, test raporları ve teknik dosya yükleniyor. Oyuncak ve bazı tüketici ürünlerinde ürün fotoğrafları zorunlu.
4. Risk Değerlendirmesi
TAREKS otomatik risk analizi yapıyor. Ürün risk sınıfı, firma geçmişi, menşe ülke, üretici/marka geçmişi, değer ve miktar değerlendirilerek üç sonuçtan biri çıkıyor:
- Yeşil Hat: Onay - fiziki muayene yok. Süre: 2-5 iş günü. İyi uyum geçmişi olan firmalarımızın %70'i yeşil hattan geçiyor.
- Sarı Hat: Evrak incelemesi gerekli. Süre: 5-15 iş günü. Ek bilgi istenmesi durumunda 5-10 gün daha eklenebilir.
- Kırmızı Hat: Fiziki muayene ve numune alımı. Süre: İlk muayene 5-10 iş günü, laboratuvar testi 2-6 hafta. Toplam süre haftalara, hatta aylara uzayabiliyor.
5. Onay ve Gümrükleme
TAREKS sisteminden elektronik onay alınıyor, onay kodu gümrük beyannamesinin 44. kutusuna giriliyor. TAREKS referans numarası 1 yıl geçerli.
Kritik Nokta: Belgeler eksik ya da yanlışsa, düzeltme için 20 iş günü süre veriliyor (2024 Ocak'ta 2 günden 20 güne çıkarıldı). Bu süre içinde belge tamamlanamazsa başvuru olumsuz sonuçlanıyor ve 235. madde cezaları devreye giriyor.
İzinsiz İthalatın Cezası: Gümrük Kanunu Madde 235
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235. maddesi, TAREKS izni gereken ürünlerin izinsiz ithalatını açıkça düzenliyor. 7190 sayılı Kanun ile 07.11.2019 tarihinde son büyük değişiklik yapılan madde, son derece sert mali yaptırımlar öngörüyor.
Madde 235/1(c) - Temel İhlal
"Eşyanın ithali, belli kuruluşların vereceği ve gümrük idaresine ibrazı veya beyanı zorunlu olan lisans, izin, uygunluk belgesi veya bu belgeler yerine geçen bilgiye bağlı olmasına rağmen, eşya belge veya bilgiye tabi değilmiş ya da belge veya bilgi alınmış gibi beyanda bulunulduğunun tespit edilmesi hâlinde, varsa eşyanın fark gümrük vergilerinin alınmasının yanı sıra, gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası verilir."
Ceza Hesaplama Örneği
| CIF Değer: | 10.000 TL |
| Gümrük Vergisi (%2): | 200 TL |
| Ek Gümrük Vergisi (%15): | 1.500 TL |
| Özel Tüketim Vergisi (%6): | 600 TL |
| KDV (%18): | 1.800 TL |
| Gümrüklenmiş Değer: | 14.100 TL |
| İdari Para Cezası (2x): | 28.200 TL |
| + Vergi farkları ayrıca tahsil ediliyor | |
Ek Yaptırımlar
İndirim İmkanı: İhlal gümrük idaresince tespit edilmeden önce beyan eden firma cezayı %90 indirimle (%10'unu ödeyerek) kapatabilir. Örneğin 28.200 TL yerine 2.820 TL.
Danıştay kararları, TAREKS uygunluk belgesinin Madde 235/1(c) kapsamında "izin belgesi" olduğunu kesinleştirdi. 2021-2024 arasındaki mahkeme kararları, CE sertifikası, test raporu veya TAREKS referans numarası eksikliğinde tam ceza uygulandığını gösteriyor.
Neden Profesyonel Gümrük Müşavirliği?
Türkiye'de ticari ithalatların yaklaşık %95'i gümrük müşaviri aracılığıyla yapılıyor. Bunun nedenleri somut:
Risk Eliminasyonu
2024 yılında müşterilerimizin hiçbiri 235. madde cezası almadı. Profesyonel belgelendirme ile sevkiyat reddi riski %80-90 azalıyor.
Zaman Tasarrufu
Yeşil hat onayı alan müşterilerimiz %60-70 daha hızlı gümrük çıkışı yapıyor. Ortalama 2-5 iş günü ile mallar üretim hattında. Kendi başına başvuran ve sarı/kırmızı hatta takılan firmalar ise haftalarca bekleme ve depo masraflarıyla karşılaşıyor.
Maliyet Optimizasyonu
Doğru GTİP kodu belirleme ile gümrük vergileri optimize ediliyor. Serbest ticaret anlaşmaları (STA) ve tercihli rejimler devreye alınıyor. Depolama ve demraj masrafları önleniyor. Yeniden başvuru ve düzeltme maliyetleri ortadan kalkıyor.
Uzmanlık
25'ten fazla Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliği'ni takip etmek, yıllık mevzuat değişikliklerini uygulamak, TSE ve Bakanlık koordinasyonu yapmak uzmanlık gerektiriyor. E-imza ile TAREKS sistemine doğrudan erişimimiz, gümrük idareleri ve TSE ile kurulu ilişkilerimiz, öncelikli işlem kapasitemiz var.
Kapsamlı Hizmet
Sadece başvuru değil, sorun çözme, itiraz süreçleri, Bakanlık yazışmaları, TSE koordinasyonu, anti-damping ve gözetim belgesi işlemleri de hizmet kapsamımızda. İthalattan sonra uyum denetimleri için de destek veriyoruz.
Dil ve Sistem Bilgisi
TAREKS sistemi tamamen Türkçe. Mevzuat metinleri teknik Türkçe ile yazılmış. Yabancı firmalar ve Türkçe konuşan uyum personeli olmayan işletmeler için profesyonel destek pratik zorunluluk.
Yetkili Ekonomik Operatör (YYS) Desteği
Düzenli ithalat yapan firmalarımızı YYS belgesi almaya yönlendiriyoruz. YYS belgesi ile gümrük çıkış süreleri %60 azalıyor ve yeşil hat oranı artıyor. Belge alma sürecinde tam destek sağlıyoruz.
Ankara'da 30+ hizmet noktasında faaliyet gösteren büyük firmalar bu hizmeti sunuyor ancak uzmanlık farkı sonuçta görülüyor. TAREKS/TPÖ konusunda uzmanlaşmış firmamız, sektöre özel bilgi birikimi ve %92 ilk seferde onay oranı ile fark yaratıyor.
TAREKS Başvuru Süreci ve Gerekli Belgeler
Sistem Kaydı İçin Gerekli Belgeler (Tek Seferlik)
Her Sevkiyat İçin Gerekli Belgeler
Standart Belgeler (Tüm Ürünler)
Ürüne Özel Belgeler
| Ürün Kategorisi | Gerekli Belgeler |
|---|---|
| CE İşareti Gereken Ürünler | Uygunluk Beyanı (ilgili direktifleri belirten, üretici bilgileri, onaylanmış kuruluş bilgileri içeren) VEYA Onaylanmış Kuruluştan Uygunluk Sertifikası + Teknik dosya + Akredite laboratuvar test raporları |
| Tarım Ürünleri | Tarım ve Orman Bakanlığı Kontrol Belgesi (hayvanlar, hayvansal/bitkisel ürünler, tohumlar için) |
| Tıbbi Cihazlar | Sağlık Bakanlığı izni (ilaçlar, tıbbi cihazlar, gıda takviyeleri, kozmetik için) |
| Çevre Kontrollü Ürünler | Çevre Bakanlığı izni (kimyasallar, atıklar, metal hurdalar, katı yakıtlar için) |
| REACH/KKDIK Kapsamı | Kısıtlanmış maddeler için test raporları |
| Oyuncaklar, Bebek Ürünleri, Tekstil | Ürün fotoğrafları (zorunlu) + Türkçe etiketleme uygunluk belgeleri |
| Servis Ağı Gerektiren Ürünler | Satış sonrası servis anlaşmaları (10 yıl yedek parça garantisi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinde servis) |
Tercüme: Yabancı dildeki tüm belgeler Türkçe tercüme ile sunulmalı. Bazı sertifikalar için noter onaylı resmi tercüme gerekebiliyor.
E-Fatura: Türkiye içi B2B işlemlerde e-Fatura sistemi (TRA portalı üzerinden), kayıtlı olmayan kuruluşlarla B2B/B2C işlemlerde e-Arşiv sistemi zorunlu.
Geçerlilik Süreleri
| TAREKS referans numarası: | 1 yıl |
| Test raporları: | Genellikle 1 yıl (ürüne göre değişebilir) |
| CE işareti/Uygunluk Beyanı: | Ürün tasarımı değişmediği sürece geçerli |
| Sağlık sertifikaları: | 30-90 gün (ürüne göre) |
| Proforma fatura: | Maksimum 6 ay |
Profesyonel gümrük müşavirliği hizmeti alan firmalar, doğru belge setini ilk seferde hazırlayarak kırmızı hat riskini minimize ediyor ve gümrük süreçlerini öngörülebilir hale getiriyor.
Ankara'da TAREKS ve Ticaret Politikası Önlemleri Danışmanlığı
İthalatınızı güvenli, hızlı ve mevzuata uygun yönetin
%92 Başarı Oranı
İlk seferde onay alın
2-5 İş Günü
Yeşil hat ile hızlı çıkış
%0 Ceza Riski
235. madde ihlali yok
Maliyet Tasarrufu
Depo masraflarından kurtulun
2025 yılında yürürlüğe giren yeni tebliğler (2025/10 Oyuncaklar, 2025/12 Tüketici Ürünleri, 2025/17 Anne-Bebek Ürünleri, 2025/18 Tekstil) hakkında detaylı bilgi almak ve ithalatınızı profesyonel ellere emanet etmek için bizimle iletişime geçin.